Doordat veel molens weer na veel inspanningen maalvaardig gerestaureerd zijn en om het verloop onder de vrijwillig molenaars op te vangen, is er steeds veel behoefte aan
mensen (M/V) die op deskundige wijze met deze werktuigen uit het verleden kunnen omgaan en bereid zijn ze met zelfwerkzaamheid in bedrijf te houden.
Voor de opleiding van nieuwe molenaars is door het Gilde van Vrijwillige Molenaars een speciale cursus ontwikkeld voor windmolenaars. Naast een theoretisch gedeelte omvat de cursus ook een praktijkdeel van minimaal 150 uur en minimaal één jaar onder toezicht van een gediplomeerd molenaar of instructeur-molenaar.
De minimum leeftijd voor deelname aan deze opleiding is 16 jaar. Indien de cursus met succes wordt voltooid, ontvangt men het door de overheid erkende getuigschrift van de vereniging "De Hollandsche Molen" en mag men zelfstandig op molens draaien.
Voor verdere inlichtingen kunt u terecht bij de molenaar of op de website van het Gilde van Vrijwillig Molenaars.
Om een goede indruk te krijgen wat een cursist allemaal meemaakt in de opleiding, is het raadzaam om het dagboek van Marcel van Hees eens te raadplegen.
Wat doet een vrijwillig molenaar?
Na het positief afleggen van het examen van De Hollandsche Molen kan een voormalig leerling-molenaar door de eigenaar aangesteld worden als vaste molenaar op een molen. Omdat het geen optie is voor de meeste eigenaren om molenaars een betaalde (deel)functie aan te bieden, is het gros van de Nederlandse molenaars vrijwilliger.
Bij de aanstelling op een molen verplicht een vrijwillig molenaar zich o.a. om regelmatig met de betreffende molen te draaien. Het regelmatig draaien van de molenwieken (en als dat mogelijk is ook het malen) is een wezenlijke voorwaarde voor zijn behoud als monumentaal werktuig. “Rust roest” is bij molens 100 % van toepassing!
Daarnaast verplicht de vrijwillig molenaar zich om het “klein onderhoud” op zich te nemen. Hieronder wordt verstaan: regelmatige smering met reuzel en bijenwas en controle van het molenmechanisme, verzorging molenerf (gras maaien, onderhoud slootkanten, watergangen etc.), schilder- en teerwerk aan makkelijk bereikbare delen, orde en netheid binnen de molen,
veiligheid van de molenaars, leerlingen en publiek en het uitvoeren van kleine reparaties, waarvoor geen verdere specialistische kennis benodigd is.
Indien zich grotere reparaties aandienen, schakelt de betreffende molenaar de moleneigenaar in. Die zorgt voor verdere afhandeling richting molenmakers en/of andere aannemers.